Goodbye VUCA wereld. Hello BANI wereld!
De afgelopen jaren was de term VUCA een veelgehoorde term in de wereld van organisaties en leiderschap om de veranderende wereld te beschrijven.
VUCA staat voor Volatility, Uncertainty, Complexity en Ambiguity. In een onvoorspelbare en snel veranderende wereld kunnen organisaties alleen succesvol zijn en overleven door de horizon te verkorten, voortdurend te vernieuwen en wendbaar te blijven.
Maar dat is niet langer genoeg.
Futurist Jamais Cascio stelt dat de VUCA-term de realiteit van vandaag niet meer dekt. De wereld is niet alleen onzeker, onvoorspelbaar, complex en ondubbelzinnig, maar ook fragiel, emotioneel, niet-lineair en moeilijker te bevatten dan ooit. Hij noemt dit de BANI-wereld:
Brittle – systemen kunnen onverwachts instorten, zoals toeleveringsketens, markten, samenwerkingsverbanden, maar ook onze mentale veerkracht en gezondheid.
Anxious – organisaties, leiders en werknemers staan onder voortdurende spanning. Dit zorgt voor chronische stress klachten, verkramping, ‘overthinking’, besluiteloosheid en terughoudendheid.
Non-linear – kleine gebeurtenissen kunnen grote onvoorspelbare gevolgen hebben, waarbij oorzaak en gevolg moeilijk te herleiden zijn
Incomprehensible – de complexiteit is zo hoog dat we steeds minder kunnen begrijpen of verklaren.
Het BANI-model mag je zien als een waardevolle aanvulling op het VUCA-model. Waar VUCA vooral ging over strategisch wendbaar omgaan met verandering en onzekerheid, legt BANI de nadruk op mentaal en emotioneel wendbaar zijn.
We bevinden ons niet langer in een wereld die alleen onvoorspelbaar en volatiel is, maar in een wereld die ook psychologisch en emotioneel veeleisend is. Leiderschap en organisaties moeten daarom menselijker, veerkrachtiger en meer relationeel zijn dan in voorgaande tijden. De focus verschuift van “procesoptimalisatie” naar meer “systeem- en menswerk”.
In een BANI-wereld is goed leiderschap niet alleen een kwestie van visie en strategie, maar ook het kunnen bieden van stabiliteit, aandacht, ruimte, empathie en psychologische veiligheid om mensen, teams en de organisatie door onzekerheid en verandering te begeleiden.
Dat vraagt om innerlijke stabiliteit, emotionele intelligentie, sterke sociale vaardigheden, het vermogen om psychologische veiligheid te creëren, veerkracht en het omarmen van een groeimindset.
Want in een wereld die steeds minder te begrijpen én te controleren is, wordt niet kennis maar aanwezigheid, verbinding en menselijkheid het echte kompas.
💡In mijn Resilience en Presence Workshops help ik leiders en teams om precies dat te versterken: het vermogen om kalm te blijven, te verbinden, duurzaam te functioneren en richting te geven in een wereld die steeds breekbaarder en minder voorspelbaar is.